«Παραιτούμαι αν διαπιστωθεί εμπλοκή μου στην πώληση των κυπριακών αερογραμμών». Με αυτό τον τρόπο είχε παρουσιαστεί τον Νοέμβριο του 2014 από μερίδα των ΜΜΕ γραπτή τοποθέτηση του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, Νίκου Αναστασιάδη.
Ο πρώτος πολίτης είχε επιλέξει να απαντήσει ως ανωτέρω σε δημοσιεύματα που έφεραν τον ίδιο και το δικηγορικό γραφείο συμφερόντων του («Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι») να ενεπλάκη στη διαδικασία εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την αγορά των Κυπριακών Αερογραμμών, ενεργώντας για λογαριασμό της Ryan Air.
Μόνο που η προαναφερθείσα προεδρική δήλωση δεν συνοδεύτηκε από… πανηγυρική επιβεβαίωση. Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας για το όλο θέμα (26/01/2015), άφηνε σκιές σε σχέση με τον ρόλο που διαδραμάτισε το δικηγορικό γραφείο της οικογενείας του Πρόεδρου και την εμπλοκή του στην προώθηση των συμφερόντων της ξένης αεροπορικής εταιρείας. Και χρησιμοποιώντας τον όρο «σκιές», ίσως και να είμαστε επιεικείς…
Η σειρά των γεγονότων
Αρκεί να αναφέρουμε κάποια βασικά γεγονότα. Η Ryan Air ήταν μια από τις εννέα εταιρείες οι οποίες στις 3 Σεπτεμβρίου του 2014 υπέβαλαν προσφορά για την αγορά των Κυπριακών Αερογραμμών. Στην πρότασή της περιλάμβανε ως νομικό της σύμβουλο τη δικηγορική φίρμα «Nicos Chr. Anastasiades & Partners, Cyprus»…
Αργότερα διευκρινίστηκε ότι η συμφωνία της Ryan Αir με το δικηγορικό γραφείο συμφερόντων του ΠτΔ (οι κόρες του Έλσα και Ινώ έχουν το 50% των μετοχών), επισημοποιήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου του 2014.
Όπως, όμως, είχε ξεκαθαρίσει με επίσημο τρόπο και ο ίδιος ο Πρόεδρος, μόλις αντιλήφθηκε ότι το γραφείο που είχε ιδρύσει εμπλεκόταν σε προσπάθεια ξένου επενδυτή να αγοράσει τις Κ.Α., έδωσε οδηγίες όπως αυτό αποσυρθεί από τη νομική εκπροσώπηση της Ryan Air. Κάτι το οποίο έγινε στις 30 Σεπτεμβρίου.
Το γραφείο «Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι», επιβεβαίωσε με επίσημη τοποθέτηση τα πιο πάνω…
Ωστόσο, το θέμα δεν έμελλε να έχει ευτυχή κατάληξη για την κυπριακή κοινωνία… Όπως προέκυψε από την έκθεση της ελεγκτικής, ένα μηνά αργότερα (31/10/2014), δυο δικηγόροι της νομικής φίρμας που είχε ιδρύσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συμμετείχαν συγκεκαλυμένα σε συνάντηση εκπροσώπων της Ryan Air με τη διαπραγματευτική ομάδα του κράτους (Επιτροπή Διαπραγμάτευσης) για την πώληση των Κυπριακών Αερογραμμών.
Σύμφωνα με την έκθεση της Ελεγκτικής στα πρακτικά της εν λόγω συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στις 31 Οκτωβρίου του 2014, γινόταν αναφορά στους συμμετέχοντες και συγκεκριμένα στον δικηγόρο «Nikolas Christakis» και στην νομικό «Maria Kom. Roussou». Βάσει των διαπιστώσεων της ΕΥ, επρόκειτο για τον Νικόλα Χριστοφίνη και τη Μαρία Κωμοδρόμου, δικηγόρους της φίρμας που ίδρυσε ο Πρόεδρος («Nicos Chr. Anastasiades & Partners»)…
«Δεν υπάρχουν δικηγόροι…»
Στο σημείο «45» της έκθεσης της ελεγκτικής υπηρεσίας, σημειωνόταν χαρακτηριστικά: «Στις 31 Οκτωβρίου 2014 πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις της ΕΔ, των Κυπριακών Αερογραμμών, και των οικονομικών και νομικών συμβούλων της εταιρείας, με τους δύο ενδιαφερόμενους επενδυτές. Στη συνάντηση με τη Ryanair παρευρέθηκε ο Δικηγόρος κ. Σωτήρης Πίττας του δικηγορικού γραφείου Soteris Pittas & Co LLC, ως νομικός σύμβουλος της Ryanair, πλαισιωμένος από άλλα τρία πρόσωπα που φάνηκε ότι αποτελούσαν στελέχη του δικηγορικού του γραφείου και τα οποία κατέγραψαν το όνομα τους στη λίστα των παρευρισκομένων ως Pitta Maria, Nikolas Christakis και Maria Kom. Roussou. Από επίσημα στοιχεία του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου φαίνεται ότι δεν υπάρχουν δικηγόροι με το όνομα Nikolas Christakis και Maria Kom. Roussou αλλά Χριστοφίνης Νικόλας και Μαρία Κωμοδρόμου. Στην ιστοσελίδα του δικηγορικού Γραφείου Nicos Chr. Anastasiades & Partners φαίνονται και οι δύο ως εργαζόμενοι στο γραφείο αυτό. Ο κ. Σωτήρης Πίττας και η κα Μαρία Πίττα φαίνονται στην ιστοσελίδα του δικηγορικού γραφείου Soteris Pittas & Co LLC ως εργαζόμενοι στο γραφείο αυτό».
«Θέμα ηθικής δεοντολογίας»
Στο προτελευταίο σημείο («75») της ειδικής έκθεσης της ελεγκτικής υπηρεσίας είχε τεθεί θέμα ηθικής δεοντολογίας για το «μαγείρεμα» με τα ονόματα. Παρουσιάζουμε αυτούσια τη διαπίστωση: «Η ενέργεια του δικηγορικού γραφείου ‘Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι’ να αναλάβει τη νομική εκπροσώπηση της Ryanair ήταν για το γραφείο νόμιμη, πλην όμως δημιουργούσε θέμα ηθικής δεοντολογίας και δεν θα έπρεπε να είχε γίνει, ειδικά αφού ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε ρητά συμφωνήσει με το γραφείο (στο οποίο 2 εκ των συνεταίρων είναι οι θυγατέρες του) ότι το δικηγορικό γραφείο με την επωνυμία ‘Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι’ δεν θα αποδεχθεί εκπροσώπηση οποιουδήποτε του οποίου τα εκπροσωπούμενα συμφέροντα εξαρτώνται από αποφάσεις της Κυβέρνησης. Συνεπώς, το γραφείο δεν ενήργησε ορθά, όπως καθόλου ορθά δεν ενήργησε επίσης όταν στη συνάντηση της 31ης Οκτωβρίου 2014 με την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης, έκρινε σκόπιμο να διαθέσει στο δικηγορικό γραφείο του κ. Σωτήρη Πίττα δύο δικηγόρους του γραφείου ‘Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι’, οι οποίοι απέφυγαν να αποκαλύψουν τον πραγματικό εργοδότη τους».
Διάβαζαν την έκθεση κι έβλεπαν το ποτήρι μισογεμάτο…
Κατά τ΄ άλλα με τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας της Ελεγκτικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας (26/01/2015), αρκετοί έσπευσαν να αναφέρουν ότι δεν εντοπίστηκε τίποτα μεμπτό σε σχέση με τις προσπάθειες της Ryan Air να επενδύσει στον εθνικό αερομεταφορέα. «Καθαρός ο Πρόεδρος για ΚΑ» ήταν ένας από τους χαρακτηριστικούς τίτλους που χρησιμοποιήθηκαν για την αναγγελία της είδησης…
Κάποιοι ξύπνησαν από τη χειμέρια νάρκη, μια μέρα αργότερα. Τους… αφύπνισε γραπτή καταγγελία της γνωστής δικηγόρου Ελένης Βραχίμη (27/01/2015), η οποία κατάγγελλε το δικηγορικό γραφείο «Νίκος Χρ. Αναστασιάδης και συνεταίροι», αλλά και την ενέργειά των δυο δικηγόρων του να χρησιμοποιήσουν παραπλανητικά στοιχεία για την ταυτότητά τους.
Αποδέκτης της καταγγελίας ήταν ο τότε Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, ο οποίος με τη σειρά του ζήτησε την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, προκειμένου αυτή να μελετηθεί για να διαπιστωθεί κατά πόσον προκύπτουν ποινικές ευθύνες για οποιονδήποτε.
Αντίδραση υπήρξε και από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Όπως είχε δηλώσεις ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος και νυν υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο πρώτος πολίτης είχε στείλει κι ο ίδιος επιστολή στον Γενικό Εισαγγελέα, ζητώντας απ΄ αυτόν να διερευνήσει το ενδεχόμενο πειθαρχικών ή ποινικών αδικημάτων σε ό,τι αφορά την εμπλοκή του στις διαπραγματεύσεις για πώληση των Κυπριακών Αερογραμμών στην «Ryanair».
Το θέμα των δικηγόρων της Ryanair στην επίμαχη συνάντηση του Οκτωβρίου του 2014, διερεύνησε και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος. Είχε διορίσει, μάλιστα, και ερευνώντα λειτουργό.
Εν τέλει, ζήσαμε εμείς καλά κι αυτοί καλύτερα…
Γραφικό λάθος η αναφορά σε Christofis, ενώ η συνάδελφός του χρησιμοποίησε ονοματεπώνυμο που αναγράφεται στην ταυτότητά της
Στις 2 Ιουνίου του 2015 με ανακοίνωσή του το Πειθαρχικό Συμβούλιο Δικηγόρων απάλλαξε από κάθε ευθύνη το δικηγορικό γραφείο “Νίκος Χρ. Αναστασιάδης & Συνεργάτες”, σημειώνοντας πως κατέληξε ότι δεν υπήρχε τίποτα μεμπτό με τη συμμετοχή των δυο δικηγόρων του στη διαδικασία εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή στις Κυπριακές Αερογραμμές.
Στην ανακοίνωση σημειωνόταν πως δεν δικαιολογείται η παραπομπή σε δίκη ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου Δικηγόρων κανενός εκ των υπό διερεύνηση δικηγόρων αναφορικά με την εμφάνισή τους στη διαδικασία εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές, όπως έκρινε ομόφωνα το Συμβούλιο.
Στην ανακοίνωση σημειώνεται ακόμη πως το Πειθαρχικό Συμβούλιο Δικηγόρων σε πρόσφατες συνεδριάσεις του επιλήφθηκε ζητημάτων που προέκυπταν από την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας αναφορικά με την εμφάνιση δικηγόρων στη διαδικασία εξεύρεσης στρατηγικού επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές, που αφορούσε τους δικηγόρους Νικόλα Χριστοφίνη, Μαρία Κωμοδρόμου, και Φάνο Φιλίππου, του δικηγορικού γραφείου Νίκος Χρ. Αναστασιάδης & Συνεργάτες και τους Σωτήρη Πίττα και Μαρία Πίττα του δικηγορικού γραφείου Σωτήρης Πίττας & Σία Δ.Ε.Π.Ε.
“Το Πειθαρχικό Συμβούλιο, ενεργώντας δυνάμει των σχετικών κανονισμών, αφού έκρινε ότι εδικαιολογείτο η διεξαγωγή έρευνας ως προς το ενδεχόμενο διάπραξης πειθαρχικών παραπτωμάτων αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, διόρισε ως ερευνόν πρόσωπο Εισαγγελέα της Δημοκρατίας για να ερευνήσει το θέμα λαμβάνοντας καταθέσεις και τεκμήρια και υποβάλλοντας σχετική έκθεση προς το Συμβούλιο” , προστίθεται στην ανακοίνωση.
Σημειώνεται πως η έκθεση του ερευνώντος προσώπου μαζί με το συλλεγέν μαρτυρικό υλικό υποβλήθηκαν στο Συμβούλιο στις 7.5.2015 και εξετάσθηκαν σε δύο επόμενες συνεδρίες του Συμβουλίου και πως η διεξαχθείσα έρευνα και η υποβληθείσα έκθεση του ερευνώντος λειτουργού, επικεντρώθηκε στη συνάντηση της Συντονιστικής Επιτροπής για την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή για τις Κυπριακές Αερογραμμές ημερ. 31.10.2014 και ιδιαίτερα στη νομική εκπροσώπηση εκ μέρους της Ryanair κατά τη συνάντηση, από τους παρευρεθέντες δικηγόρους.
Κεντρικό συμπέρασμα το οποίο προέκυψε από την αξιολόγηση της συλλεγείσας μαρτυρίας από το ερευνόν πρόσωπο, είναι ότι οι οδηγίες κάτω από τις οποίες τελούσαν οι δικηγόροι Μαρία Κωμοδρόμου Ρούσου και Ν. Χριστοφίνης ήσαν, όπως παραστούν στη διαδικασία αν και το γραφείο στο οποίο ανήκουν είχε αποσυρθεί από την εκπροσώπηση της Ryanair, για να παράσχουν οποιαδήποτε βοήθεια ή στήριξη τυχόν απαιτείτο στο νέο γραφείο που ανάλαβε την εκπροσώπηση, για το οποίο παρουσιάστηκε ο κ. Σωτήρης Πίττας και η κα Μαρία Πίττα, αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Εξάλλου σημειώνεται πως ως προς τον τρόπο καταγραφής των ονομάτων των παρευρισκομένων στη συνάντηση δικηγόρων, το ερευνόν πρόσωπο, αφού εξέτασε τις δοθείσες εξηγήσεις και την περιβάλλουσα μαρτυρία, κατέληξε στο εύλογο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε προσπάθεια απόκρυψης των πραγματικών ονομάτων των υπό έρευνα δικηγόρων ή του γραφείου στο οποίο ανήκουν. “Ούτε και διαπίστωσε ότι οποιοσδήποτε των παρευρισκομένων παραπλανήθηκε ως προς την ταυτότητα ή ιδιότητα των δικηγόρων και ως προς τις εμφανίσεις για ενδιαφερόμενα πρόσωπα”, προστίθεται.
Αναφέρεται πως η Μαρία Κωμοδρόμου Ρούσου κατέγραψε στον χώρο του παρουσιολογίου της συνάντησης το όνομα της ως Maria Kom. Roussou χρησιμοποιώντας και τα δύο επίθετα όπως αυτά καταγράφονται και στη δικηγορική της ταυτότητα η οποία εκδόθηκε από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο και πως ο Νικόλας Χριστοφίνης κατέγραψε στον ειδικό χώρο του παρουσιολογίου το ονοματεπώνυμο του ως Nikolas Christofis (και όχι Christakis όπως αναγράφηκε στην Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας) εξηγώντας ότι το Christofis αντί Christofinis πρέπει να οφείλεται σε γραφικό λάθος, λόγω της βιασύνης επειδή ανέμεναν άλλα 15 άτομα τη σειρά τους.
“Το Πειθαρχικό Συμβούλιο κατά τις συνεδρίες του τις 7.5.2015 και 27.5.2015, αποδέχθηκε το περιεχόμενο της έκθεσης του ερευνώντος προσώπου, το οποίο παρουσιάζεται να συνάδει με τις ληφθείσες καταθέσεις και έκρινε ομόφωνα ότι δεν δικαιολογείται η παραπομπή κανενός εκ των υπό διερεύνηση δικηγόρων σε δίκη ενώπιον του Πειθαρχικού Συμβουλίου των δικηγόρων”, καταλήγει η ανακοίνωση.
