Το Βιοτικό Επίπεδο (ΒΕ) είναι ένας ξεπερασμένος δείχτης που αναφέρεται κυρίως σε ποσοτικά δεδομένα της καταναλωτικής κοινωνίας. Δείχνει δηλαδή την ποσότητα των αγαθών και υπηρεσιών που είναι διαθέσιμα στους κατοίκους μιας χώρας, όπως οικιακές συσκευές, αυτοκίνητα, κατοικίες κλπ., καθώς και τον τρόπο με τον οποίο αυτά είναι κατανεμημένα στον πληθυσμό.
Του Δρα Λουκά Αριστοδήμου
(πρόεδρος Παγκύπριας Ένωσης Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής)
Το ΒΕ μετριέται κυρίως με οικονομικούς δείκτες όπως το πραγματικό εισόδημα ανά άτομο, την εισοδηματική ανισότητα, το ποσοστό φτώχειας, τις κοινωνικές παροχές κλπ. Το ΒΕ είναι στην ουσία μέτρο του βαθμού ευκολίας με την οποία οι κάτοικοι μιας χώρας μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους.
Το ΒΕ δεν ταυτίζεται με την Ποιότητα Ζωής (ΠΖ). Η ΠΖ λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τα ποσοτικά υλικά αγαθά, αλλά και άλλα, μη μετρήσιμα άυλα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ζωής. Τέτοια είναι ο ελεύθερος χρόνος, η ασφάλεια, η υγεία, η ιατρική περίθαλψη, η παιδεία, ο πολιτισμός, η κοινωνική ζωή, η διανοητική υγεία, η ποιότητα του περιβάλλοντος κλπ. Η ΠΖ αποτελεί δηλαδή τον βαθμό ευημερίας, ικανοποίησης και ευτυχίας, ποσοτικής και ποιοτικής, από τη ζωή.
Ένεκα της διαφοράς μεταξύ ΒΕ και ΠΖ, πολλές φορές η οικονομική ανάπτυξη και η αύξηση του ΒΕ, δεν συνεπάγεται και τη βελτίωση της ΠΖ. Έτσι, δύο χώρες π.χ., μπορούν να έχουν ίδιο ΒΕ, αλλά διαφορετική ΠΖ. Σε αντίθεση με το ΒΕ, που έχει μετρήσιμους δείκτες, η ΠΖ είναι δύσκολο να μετρηθεί γιατί δεν είναι απτή έννοια.
Για να καταστήσουμε μετρήσιμη την ΠΖ χρησιμοποιούμε τον όρο Ακαθάριστη Εθνική Ευτυχία (ΑΕΕ). Αυτή περιλαμβάνει στοιχεία, παραμέτρους και ψυχολογικούς όρους που δεν λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ).
Δικαιολογημένα θεωρείται, πως καμιά οικονομική ανάπτυξη και καμιά πρόοδος δεν έχει νόημα αν σαν αποτέλεσμα δεν οδηγεί στη βελτίωση της ΠΖ των πολιτών και στην αληθινή ανάπτυξη της ανθρώπινης κοινωνίας που πραγματοποιείται όταν η υλική και η πνευματική εξέλιξη και ευημερία συμβαδίζουν, συμπληρώνοντας και ενισχύοντας η μια την άλλη.
Όπως γενικά συμβαίνει με τους ηθικούς στόχους, η ΑΕΕ είναι ευκολότερο να δηλωθεί από να καθοριστεί. Εντούτοις είναι χρήσιμη σαν ένας βασικός στόχος για
τους σχεδιασμούς μιας χώρας και όλοι οι νόμοι και οι οδηγίες που καθορίζουν την οικονομία και τα προγράμματα ανάπτυξης, πρέπει να έχουν αυτή ως γνώμονα.
Τέσσερις βασικοί παράγοντες καθορίζουν την ΑΕΕ:
1. Η προώθηση δίκαιων και βιώσιμων νόμων και σχεδιασμών κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης,
2. Η συντήρηση και προώθηση των πολιτιστικών και κοινωνικών αξιών,
3. Η προστασία και βελτίωση του φυσικού περιβάλλοντος, και
4. Η καλή διακυβέρνηση βασισμένη στην αξιοκρατία, τη δικαιοπραξία και τη διαφάνεια.
Εκτός από την ΑΕΕ χρησιμοποιείται και ο όρος Πραγματικός Δείκτης Προόδου (ΠΔΠ), που δηλώνει την έννοια των οικονομικών ευημερίας ως μέτρο ανάπτυξης των κοινωνιών και έχει προταθεί για να αντικαταστήσει τον όρο ΑΕΠ.
Με τη χρήση του ΠΔΠ, γίνεται μια προσπάθεια για την μέτρηση του βαθμού της συνεισφοράς της αύξησης της παραγωγής και της κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών, στην πραγματική βελτίωση της ΠΖ των πολιτών.
Η ΠΖ όμως, είναι και δείχτης της ποιότητας του πολιτικοοικονομικού συστήματος μιας χώρας και κατά συνέπεια των στρατηγικών αποφάσεων που παίρνονται. Βασικά ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα διακυβέρνησης πρέπει να τοποθετεί την ΠΖ στο επίκεντρο κάθε ανάπτυξης, διαφορετικά ποιο νόημα έχει η όποια ανάπτυξη;
Αυτή είναι μια ουσιώδης διαφορά μας με άλλους που μας κατάστρεψαν και μας πτώχευσαν. Γι’ αυτό, στις 30 του Μάη να πάμε στην κάλπη και να ψηφίσετε άλλους από τους κλέφτες και τους απατεώνες που εκπροσωπούν το σάπιο και διεφθαρμένο κατεστημένο.
Λευκωσία, 16 Μαΐου 2021
